Ellen Burka
€600,00 incl. btw
(Ellen Ruth Danby) (1921-2016) Kunstschaatser
Inzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik.
Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.
Beschrijving
Ellen Ruth Danby werd geboren in Amsterdam als dochter van een Duits-Joodse vader en moeder. Ellen hield van dansen en muziek en in 1933 werd ze verliefd op het ijsdansen. Omdat ze talent had, mocht ze van haar ouders op les. ’s Winters gaf ze met haar danspartner en een bevriend duo demonstraties op het ondergelopen land van boerderijen rondom Amsterdam. Toen de oorlog uitbrak kwam er een einde aan deze optredens. In september 1941 werden alle publieke plekken, zoals schaatsbanen, verboden verklaard voor Joden. Ellen mocht ook niet meer naar de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. Zus Margaret schatte de situatie ernstiger in dan de rest van de familie en dook onder. Vader, moeder en Ellen werden in 1943 op transport gezet naar Westerbork. Vader en moeder werden op transport gesteld naar Sobibor en werden daar vermoord. Ellen had in Westerbork opgegeven dat ze nationaal kampioene kunstrijden was. Een leugen die er voor zorgde dat ze voorlopig niet op transport hoefde. Kampcommandant Gemmeker wilde haar namelijk zien optreden en daarom werd Ellen te werk gesteld bij een boer. Hier kon ze op de bevroren vijver trainen. Door het uitblijven van vorst kwam het nooit tot een optreden. Na haar verblijf op de boerderij werkte ze als dienstmeisje bij de kamparchitect, maar als straf voor het feit dat ze dronken was gevoerd door een Duitse officier werd ze op transport gesteld naar Theresienstadt. Hier leerde ze Jan Burka, een Tsjechische medegevangene, kennen. Ellen en Jan overleefden het kamp. Ze liftten naar Amsterdam en trouwden in oktober 1945. Ze kregen twee dochters: Petra (1946) en Astra (1948). Ellen Burka won in 1946 en 1947 de voorloper van de Nederlandse kampioenschappen kunstrijden. Ze ging schaatsles geven en verzorgde de choreografie van de Eerste Nederlandse IJsrevue. Jan Burka werkte als beeldend kunstenaar maar leed erg onder de dreiging van de Koude Oorlog. In 1951 vertrok het gezin daarom naar Canada. In Canada hield Ellen Burka haar verleden verborgen. Ze bouwde een nieuw leven op en bleef schaatsles geven. Het huwelijk met Jan Burka hield echter geen stand. Om haar gezin te kunnen onderhouden ging Ellen nog meer lesgeven. Dochter Petra bleek ook talent te hebben. Zij voerde als eerste vrouw de triple Salchov uit, een drievoudige sprong op het ijs. Drie jaar later werd ze wereldkampioene. Ellen Burka zou daarna coach zijn tijdens zeven winter- spelen en vijfentwintig wereldkampioenschappen. Ze bracht diverse schaatsers naar de wereldtop en won zelf een goed aantal sportprijzen. Ellen Burka overleed in Toronto op 95-jarige leeftijd. Materiaal: Foto, collage, katjes Fotograaf: Astra Burka
Quick Comparison
| Settings | Ellen Burka remove | Renate Ida Rubinstein remove | Esmée Adrienne van Eeghen remove | Catharina Jacoba van Velde remove | Teddy Scholten remove | Sofia Alexandrovna Gaskelyte remove |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Name | Ellen Burka remove | Renate Ida Rubinstein remove | Esmée Adrienne van Eeghen remove | Catharina Jacoba van Velde remove | Teddy Scholten remove | Sofia Alexandrovna Gaskelyte remove |
| Image | |  |  |  |  |  |
| SKU | ||||||
| Rating | ||||||
| Price | €600,00 incl. btw | €600,00 incl. btw | €600,00 incl. btw | €600,00 incl. btw | €600,00 incl. btw | €600,00 incl. btw |
| Stock | ||||||
| Availability | ||||||
| Add to cart | ||||||
| Description | (Ellen Ruth Danby) (1921-2016) KunstschaatserInzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik. Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.BeschrijvingEllen Ruth Danby werd geboren in Amsterdam als dochter van een Duits-Joodse vader en moeder. Ellen hield van dansen en muziek en in 1933 werd ze verliefd op het ijsdansen. Omdat ze talent had, mocht ze van haar ouders op les. ’s Winters gaf ze met haar danspartner en een bevriend duo demonstraties op het ondergelopen land van boerderijen rondom Amsterdam. Toen de oorlog uitbrak kwam er een einde aan deze optredens. [expander_maker id="4" more="Lees meer" less="Lees minder"] In september 1941 werden alle publieke plekken, zoals schaatsbanen, verboden verklaard voor Joden. Ellen mocht ook niet meer naar de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. Zus Margaret schatte de situatie ernstiger in dan de rest van de familie en dook onder. Vader, moeder en Ellen werden in 1943 op transport gezet naar Westerbork. Vader en moeder werden op transport gesteld naar Sobibor en werden daar vermoord. Ellen had in Westerbork opgegeven dat ze nationaal kampioene kunstrijden was. Een leugen die er voor zorgde dat ze voorlopig niet op transport hoefde. Kampcommandant Gemmeker wilde haar namelijk zien optreden en daarom werd Ellen te werk gesteld bij een boer. Hier kon ze op de bevroren vijver trainen. Door het uitblijven van vorst kwam het nooit tot een optreden. Na haar verblijf op de boerderij werkte ze als dienstmeisje bij de kamparchitect, maar als straf voor het feit dat ze dronken was gevoerd door een Duitse officier werd ze op transport gesteld naar Theresienstadt. Hier leerde ze Jan Burka, een Tsjechische medegevangene, kennen. Ellen en Jan overleefden het kamp. Ze liftten naar Amsterdam en trouwden in oktober 1945. Ze kregen twee dochters: Petra (1946) en Astra (1948). Ellen Burka won in 1946 en 1947 de voorloper van de Nederlandse kampioenschappen kunstrijden. Ze ging schaatsles geven en verzorgde de choreografie van de Eerste Nederlandse IJsrevue. Jan Burka werkte als beeldend kunstenaar maar leed erg onder de dreiging van de Koude Oorlog. In 1951 vertrok het gezin daarom naar Canada. In Canada hield Ellen Burka haar verleden verborgen. Ze bouwde een nieuw leven op en bleef schaatsles geven. Het huwelijk met Jan Burka hield echter geen stand. Om haar gezin te kunnen onderhouden ging Ellen nog meer lesgeven. Dochter Petra bleek ook talent te hebben. Zij voerde als eerste vrouw de triple Salchov uit, een drievoudige sprong op het ijs. Drie jaar later werd ze wereldkampioene. Ellen Burka zou daarna coach zijn tijdens zeven winter- spelen en vijfentwintig wereldkampioenschappen. Ze bracht diverse schaatsers naar de wereldtop en won zelf een goed aantal sportprijzen. Ellen Burka overleed in Toronto op 95-jarige leeftijd. Materiaal: Foto, collage, katjes Fotograaf: Astra Burka [/expander_maker] | (Tamar) (1929-1990) ColumnistInzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik. Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.BeschrijvingRenate Rubinstein vluchtte in 1935 met haar ouders van Berlijn naar Londen. In 1938 kwam het gezin in Amsterdam aan. Haar vader werd in 1940 opgepakt en in 1942 in Auschwitz vermoord. Omdat de rest van het gezin niet joods was, overleefden ze de oorlog. Rubinstein zat op het Vossiusgymnasium in Amsterdam en debuteerde in schoolkrant Vulpes. In 1955 schreef ze zich in op de Gemeente Universiteit (de tegenwoordige UvA) om politieke en sociale wetenschappen te studeren. Ze schreef voor het Nieuw Israëlitisch Weekblad en was hoofdredacteur van Propria Cures, het studentenweekblad. [expander_maker id="4" more="Lees meer" less="Lees minder"] Rubinstein startte in 1961 met haar wekelijkse column in Vrij Nederland onder het pseudoniem Tamar. In 1964 kwam een eerste bundel met columns uit. Na een eerste huwelijk met Aad Nuis trouwde Rubinstein in 1971 met filosoof Jaap van Heerden die ook voor Propria Cures had geschreven. Naast het schrijven hield Rubinstein zich bezig met de protesten tegen de Vietnamoorlog en het huwelijk van Beatrix met Claus von Amsberg. Tijdens haar reis naar Israël maakte ze de Zesdaagse Oorlog mee. Ze schreef een kritisch verslag van haar belevenissen en beschreef daarin de noodzaak van een Palestijnse staat. Dat laatste zorgde voor veel ophef. Vanaf 1966 hield Rubinstein zich bezig met het redigeren van de memoires van de Joodse immigrant Fryderyk Weinreb. Weinreb zou tijdens de Tweede Wereldoorlog joden van de ondergang hebben willen redden. Hij zette daartoe een (fictief) emigratiebureau op en hield joden voor, tegen betaling, een overtocht naar veilig gebied te kunnen regelen. Joden op de Weinreb-lijst werden eerst inderdaad gespaard, maar later bleek deze toch geen bescherming te kunnen bieden. In 1948 kreeg Weinreb zes jaar gevangenisstraf opgelegd maar vanwege gratie zou hij niet veel van zijn straf uitzitten. De biografie, onder redactie van Rubinstein en Nuis, was het begin van de Weinrebaffaire. Tegenstanders als W.F. Hermans en Henriette Boas betoogden dat Weinreb een collaborateur was en geld had verdiend aan de Jodenvervolging. Daarnaast bleken diverse zaken in het boek niet te kloppen. De Weinreb-affaire zorgde voor grote ophef, ook rond de persoon van Rubinstein die te goedgelovig zou zijn geweest en het voortdurend, onterecht zo bleek, voor Weinreb had opgenomen in haar Tamar-columns. In 1977 werd bij Rubinstein multiple sclerose vastgesteld. Voor die tijd reisde ze nog naar China, een reis die ze kritisch vastlegde in haar Klein Chinees Woordenboek. Ook dit werk zorgde voor onrust. Harry Mulisch was vol lof over China, Rudy Kousbroek steunde juist de kritische visie van Rubinstein. Vanaf 1977 deelde Rubinstein haar leven (in het geheim) met Simon Carmiggelt. Ze beschreef haar fysieke achteruitgang in haar bundel Nee heb je. Op uitnodiging van het Koninklijk Huis interviewde ze prins Willem Alexander. Dat resulteerde in het boek Alexander. In 1990 zou ze haar verhouding met Carmiggelt onthullen in haar werk Mijn beter ik. Op 23 november van dat jaar overleed Rubinstein. Ze won diverse prijzen voor haar werk waaronder de Lofprijs van het Lucas-Ooms Fonds, de Multatuliprijs, de Jan Greshoffprijs en Hélène de Montignyprijs. In 2007 nam het Letterkundig Museum haar op in zijn eregalerij als ‘de eerste columniste van Nederland’. Materiaal: foto, digitaal bewerkt Fotograaf: onbekende fotograaf [/expander_maker] | (1918-1944) VerzetsstrijderInzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik. Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.BeschrijvingEsmée van Eeghen werd geboren in Amsterdam maar groeide op in het Gooi in een welvarend gezin. Beide ouders kwamen uit families met aanzien. Vanwege haar grillige karakter – aan de ene kant aardig en fijngevoelig, maar aan de andere kant brutaal en egocentrisch – werd ze als tiener naar een Zwitserse psychiater gestuurd. Ze groeide op tot een mondaine vrouw, die vloeiend Engels, Duits, Frans en Nederlands sprak en veel reisde. Hoewel ze niet hoefde te werken voor haar geld, besloot Van Eeghen toch verpleegster te worden in het Amsterdamse Burgerziekenhuis. Ze kreeg er een relatie met coassistent Henk Kluvers. Hij vertrok naar Leeuwarden om verzetswerk te doen en Van Eeghen volgde hem. Ze hielp Joodse kinderen uit Amsterdam naar het noorden van het land te smokkelen. Na een poos verbrak Kluvers de relatie. [expander_maker id="4" more="Lees meer" less="Lees minder"] Een nieuwe liefde vond Van Eeghen in de persoon van Krijn van der Helm, topman in het Friese verzet. Van Eeghen werd zijn belangrijkste koerier en ze werkte onder twee schuilnamen: Elly en Sjoerdje. Ze vervoerde wapens en munitie, deed mee aan gewapende overvallen en bezorgde onderduikers bonnen en identiteitspapieren. In 1944 zou ze haar aantrekkingskracht hebben moeten gebruiken voor spionagewerk bij de Sicherheitsdienst. Volgens een andere bron zou ze dat hebben gedaan om informatie in te winnen over haar broer die gearresteerd was. In elk geval pakte de infiltratie bij de SD verkeerd uit. Van Eeghen werd verliefd op de Wehrmacht-officier Hans Schmälzlein, wat tot groot wantrouwen leidde bij het verzet. Ze kreeg een keuze: of de kogel of verbanning uit het noorden van Nederland. Ze koos voor het tweede. Na verloop van tijd verdacht ook de SD Van Eeghen. Haar rol in het verzet was bekend geworden bij hen. Daarop werd Van Eeghen gearresteerd en gevangen gezet. Omdat ze als gevangene een speciale behandeling kreeg, werd de argwaan van het verzet nog groter. Uiteindelijk werd Esmée van Eeghen doodgeschoten op 7 september 1944 en in het Van Starkenborghkanaal gegooid. Een dag later werd haar lichaam gevonden. Ze werd begraven in Noorddijk. Na de bevrijding werd ze herbegraven in Baarn. Postuum kreeg Van Eeghen een onderscheiding voor haar hulp aan neergestorte geallieerde piloten. Toch bleven er twijfels over haar verzetswerk en mogelijke collaboratie, alhoewel moet worden geconcludeerd dat ze geen verraad heeft gepleegd. Met haar kennis over het verzet had ze onnoemelijk veel schade aan kunnen richten. Over het leven van Van Eeghen werd door Theo Loevendie een opera gemaakt. Ook verscheen er een theatervoorstelling. Ageeth Scherphuis en Anita van Ommeren schreven een portret, De oorlog van Esmée van Eeghen. De figuur van Rachel Stein in de film Zwartboek van Paul Verhoeven is deels geïnspireerd op Van Eeghen. Materiaal: foto, gesmolten plastic Fotograaf: onbekende fotograaf [/expander_maker] | (1903-1985) Schrijver en vertalerInzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik. Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.BeschrijvingGeboren in een arm gezin, kreeg Jacoba van Velde niet de mogelijkheid te studeren. Ze volgde slechts tot haar tiende lager onderwijs. Ze kreeg wel danslessen en vanaf haar zestiende trad ze ook op. Als lid van het dan sensemble van de Bouwmeesterrevue leerde haar eerste man, violist Harry Polah, kennen. Samen vertrokken ze naar Berlijn, waar ze in restaurants en cafés optraden. [expander_maker id="4" more="Lees meer" less="Lees minder"] Halverwege de jaren twintig besloot Van Velde met haar partner naar Parijs te gaan. Wat er in die periode voor de Tweede Wereldoorlog precies gebeurde, is onduidelijk. Allerlei romantische en mythische verhalen doen de ronde, maar wat daarvan waar is… Wel trouwde ze in 1937 voor de tweede keer. Na de oorlog, in 1947, verscheen Van Veldes eerste publicatie, een kort verhaal getiteld Evasion. Tot die tijd werkte ze ook als literair agent van Samuel Beckett, maar vanwege haar schrijverschap kon ze die functie niet voortzetten. Pas in 1953 zou ze zelf weer publiceren. De korte roman De grote zaal, een verhaal over een eenzame oude vrouw in een tehuis voor oude vrouwen, verscheen in dat jaar. Het boek werd goed ontvangen, door critici én publiek, en is vertaald in dertien talen. Als vertaler vertaalde ze diverse stukken van Samuel Beckett, Eugene Ionesco en Jean Genet. Van 1965 tot 1971 was Van Velde dramaturg voor het Franse toneel bij toneelgroep Studio. Na een aantal korte verhalen en de roman Een blad in de wind (1961) bracht haar verzameld werk, uitgegeven in 1987, Van Velde pas echt terug in de belangstelling. Ze overleed ze in 1985, in een verpleeghuis in Amsterdam, bijna als de hoofdpersoon uit haar literaire succes De grote zaal, eenzaam en afgetakeld, zonder al te veel erkenning voor haar werk. Materiaal: foto, collage, tekst van jacoba van velde Fotograaf: onbekende fotograaf [/expander_maker] | (Dorothea Margaretha van Zwieteren) (1926-2010) Zanger en tv-omroeperInzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik. Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.BeschrijvingDorothea (Thea) van Zwieteren groeide op in Rijswijk. Met een passie voor toneel was het Van Zwieterens wens naar de toneelschool te gaan. Haar ouders vonden dat echter geen goed idee. In 1947 trouwde Van Zwieteren met zanger Henk Scholten. Samen vormden ze het duo Henk en Teddy Scholten. In die hoedanigheid traden ze op in de Snip & Snap Revue, het cabaret van Wim Kan en shows van Toon Hermans. [expander_maker id="4" more="Lees meer" less="Lees minder"] Teddy Scholten verscheen vanaf januari 1951 elke week op tv als omroeper. Ook verscheen ze in een aantal reclames. Op de radio trad ze op met door Henk Scholten geschreven liedjes. Haar talent werd opgemerkt en in 1959 werd ze gevraagd mee te doen aan het Nationaal Songfestival. Ze won met het liedje Een beetje. Ook op het Eurovisie Songfestival eindigde ze bovenaan, als beste van elf deelnemende landen. De winst zorgde ervoor dat haar portret zonder toestemming in een sigarettenreclame werd gebruikt, terwijl Scholten zelf in onderhandeling was over andere reclames. Met succes beriep ze zich voor de rechter op haar portretrecht. Voor het eerst was een financieel belang reden om het zonder toestemming gebruiken van een foto te verbieden. De zaak stond als zodanig aan de basis van het commerciële portretrecht. In 1965 beëindigde Scholten haar zangcarrière. Op tv en radio bleef zij wel actief in diverse programma’s, waaronder haar eigen show Zaterdagavondakkoorden. Dertien jaar lang zou ze bovendien ambassadeur van het Nederlandse Rode Kruis zijn. Teddy Scholten overleed in 2010 op 83-jarige leeftijd. Materiaal: foto, collage, vilt Fotograaf: onbekende fotograaf [/expander_maker] | (1904-1974) Balletpedagoog en choreograafInzoomen? Beweeg cursor over foto of klik vergrootglas en dubbelklik. Terug naar onze winkel of naar complete catalogus. U kunt ook op afspraak onze portretten bezichtigen.BeschrijvingSofia (Sara) Gaskelyte groeide op in een welvarend Joods-Russisch gezin in Litouwen. Op haar tiende verhuisde Gaskelyte naar Charkov in de Oekraïne. Thuis was er ruim aandacht voor kunst en cultuur. Moeder speelde piano en Gaskelyte volgde vanaf haar achtste balletlessen. Toch was het haar droom om schrijver te worden. Het gezin leed hevig onder het aanwezige antisemitisme en Gaskelyte voelde zich al jong aangetrokken tot het zionisme. In 1921 arriveerde ze dan ook in Palestina om te werken in een kibboets. Daar leerde ze Abraham Goldenson kennen, filosoof en intellectueel, met wie ze trouwde. [expander_maker id="4" more="Lees meer" less="Lees minder"] Het stel vertrok in 1924 naar Parijs. Omdat haar Frans nog niet goed was, besloot ze met dansen in hun levensonderhoud te voorzien. Vermoedelijk veranderde Gaskelyte haar naam in deze periode. Als Sonia Gaskell trad ze op in nachtclubs en theaters. Met een vriendin voerde ze een acrobatiek-act op waarmee ze veel succes hadden. Daarnaast volgde Gaskell balletlessen bij de voormalige prima ballerina van het Mariinsky Ballet in Sint Petersburg en Leo Staats, de leider van het Parijse Opera Ballet. Het huwelijk met Goldenson liep stuk in 1936. Gaskell richtte zich volledig op het dansen en volgde een streng dieet om zo dun mogelijk te blijven. Vanwege haar zwakke gestel was ze ontvankelijk voor tuberculose. Om te herstellen verbleef ze een jaar lang in een sanatorium buiten Parijs. Daarna opende Gaskell haar eigen balletstudio. Ze vond een ingang in het Parijse artistieke milieu en had regelmatig contact met mensen als André Derain en Jean Cocteau. Gaskell gaf les, maakte verschillende choreografieën en filmballetten. Gaskell ontmoette in 1937 de Amsterdamse binnenhuisarchitect Heini Bauchhenss. Ze trouwden in 1939 en Gaskell werd daarmee Nederlandse. Ze verhuisden naar Amsterdam. Gaskell gaf hier, ondanks haar Joods-zijn, ook in de oorlog les. Ze was een veeleisende en strenge docent. Na het overlijden van haar man in 1948 stortte Gaskell zich nog meer op haar werk. Ze richtte de balletgroep Ballet Recital I op, maar vanwege geldgebrek was het een lang leven beschoren. Maar in 1952 zag ze een nieuwe mogelijkheid en ontstond Ballet Recital II. Vanaf 1954 gaf Gaskell leiding aan het nieuwe balletgezelschap, het Nederlands Ballet, met 32 dansers en danseressen. Als artistiek leider van het Nederlands Ballet koos Gaskell zowel voor romantische, klassieke balletten als modern werk. Jonge choreografen kregen de kans hun stukken te presenteren. Vanwege haar veeleisende houding ontstonden er diverse conflicten. In 1959 barstte de bom. Verschillende dansers, zoals Alexandra Radius, Hans van Manen en Rudi van Dantzig, vertrokken en richtten hun eigen groep op: het Nederlands Dans Theater. In 1961 fuseerde het Nederlands Ballet met het Amsterdams Ballet en ontstond Het Nationale Ballet. Ook hier combineerde ze moderne stukken met klassiek ballet. Gaskell vertrok uiteindelijk met een conflict in 1968. Ze ging naar Parijs. In 1969 werd ze bestuurslid van de dansafdeling van UNESCO. Vijf jaar later overleed Gaskell. Haar as werd met die van haar tweede echtgenoot uitgestrooid over zee. Materiaal: foto, digitaal bewerkt Fotograaf: D.G.Lanting [/expander_maker] |
| Content | ||||||
| Weight | ||||||
| Dimensions | N/B | N/B | N/B | N/B | N/B | N/B |
| Additional information |
