Na Van Oldenbarnevelts benoeming tot pensionaris van Rotterdam verhuisde het echtpaar naar Rotterdam. Op 29 augustus 1618 werd Johan van Oldenbarnevelt samen met enkele politieke geestverwanten gearresteerd op last van stadhouder Maurits. Pogingen van Maria om hem vrij te krijgen leverden niets op. Op 12 mei 1619 werd het doodvonnis uitgesproken. Afscheid nemen van hun man en vader werd Maria en haar kinderen niet gegund. De begrafenis had plaats in afwezigheid van de familie. Op de goederen van Van Oldenbarnevelt werd beslag gelegd. Maria probeerde haar deel uit de boedel terug te krijgen, maar dat lukte maar gedeeltelijk.

Maria trok zich na de executie van haar man terug op landgoed Stoutenburg met haar jongste zoon Willem. Samen met zijn oudere broer Reynier beraamde Willem uit wraak een moordaanslag op de stadhouder, maar die werd voortijdig ontdekt. Reynier werd gearresteerd en net als zijn vader geëxecuteerd. Willem wist tijdig te vluchten.

Maria werd diverse keren als historische figuur gebruikt in toneelstukken en beeldende kunst. Vooral haar smeekbede aan stadhouder Maurits om haar zoon in leven te houden werd regelmatig als onderwerp gekozen. Vaak gebeurde dit om te waarschuwen voor de gevaren van monarchale macht en mogelijke bedreiging van de constitutie.

Materiaal:   foto, takjes

Fotograaf:  Paulus Moreelse