Gedurende het ontzet van Leiden zou Moons een belangrijke rol hebben gespeeld. De stad werd uitgehongerd en dreigde zich over te geven. Volgens de overlevering wist Moons Valdez te overtuigen om de aanval op de stad uit te stellen. In ruil daarvoor zou ze met Valdez trouwen. Hij stelde de aanval inderdaad uit. Een beslissing die voor hem zeer ongunstig zou blijken te zijn. Vanwege een grote storm en de daarop volgende overstroming sloegen de manschappen op de vlucht. Geuzenleider Boisot kon Leiden met zijn vloot ontzetten en trok de stad binnen. Valdez vluchtte naar Den Haag. Daar werd hij gevangen genomen door woedende manschappen.

Na zijn vrijlating trok Valdez naar Antwerpen waar hij vermoedelijk inderdaad met Moons trouwde. Moons hertrouwde na de dood van Valdez met jonker Willem de Bye. Na zijn dood trouwde ze met Jurriaan van Lennep. Op 72-jarige leeftijd overleed Moons in Utrecht. Lang werd ze vereerd als heldin van het Leidens ontzet. In verscheidene toneelstukken, gedichten en schilderijen werd Moons op die manier ook ‘afgeschilderd’ maar in de loop van de negentiende eeuw ontstond er twijfel over het verhaal. Sindsdien wordt het als onhistorisch beschouwd.

Materiaal:   foto, 2x

Fotograaf:  Cornelis Visscher